Shampoo allergie
Shampoo allergie, wat is het het precies?
Een shampoo allergie is een overgevoeligheidsreactie op bepaalde ingrediënten die in shampoos voorkomen. Dit betekent dat je lichaam deze stoffen herkent als schadelijk, waardoor het immuunsysteem erop reageert en je symptomen kunt ervaren zoals jeuk, roodheid, uitslag of een branderig gevoel op de hoofdhuid.
De meest voorkomende oorzaken van een shampoo allergie zijn bepaalde conserveermiddelen, geurstoffen en kleurstoffen die worden toegevoegd om de shampoo langer houdbaar te maken of om een aangename geur en kleur te geven. Ingrediënten zoals methylisothiazolinone (MIT), parfum, en cocamidopropylbetaïne zijn vaak de boosdoeners.
Wat vindt u hier over een shampoo allergie?
Op deze pagina vindt u onder andere;
- Symptomen die horen bij een shampoo allergie
- Hoe ontstaat een shampoo allergie?
- Hoe verloopt de testprocedure?
- Welke behandelingsmogelijkheden zijn er?
- Tips bij het uitzoeken van shampoo
- Hoe kunt u een afspraak maken?
- Veelgestelde vragen
Symptomen van een shampoo allergie
De symptomen van een shampoo-allergie kunnen variëren, maar vaak gaat het om huidirritatie en ontstekingsreacties op de hoofdhuid. De symptomen kunnen zich ook uitbreiden naar andere gebieden, zoals het voorhoofd, de nek of zelfs het gezicht, als het schuim tijdens het wassen naar andere delen van de huid loopt. Hier zijn enkele veelvoorkomende symptomen.
Veelvoorkomende klachten zijn:
- Roodheid
- Jeuk
- Schilferen
- Bultjes
- Brandend gevoel
- Zwelling
- Haaruitval
Deze symptomen ontstaan vaak niet direct na contact met het allergeen, maar verschijnen enkele uren tot dagen na de blootstelling.
Roodheid
Roodheid bij een shampoo allergie ontstaat door een ontstekingsreactie van de huid als reactie op allergenen in de shampoo, zoals geurstoffen, conserveermiddelen of kleurstoffen. Het immuunsysteem ziet deze stoffen als schadelijk en reageert door histamine vrij te maken, wat de bloedvaten verwijdt en roodheid veroorzaakt. De roodheid kan variëren van een lichte blos tot intensere vlekken of plekken op de hoofdhuid en kan zich soms uitbreiden naar omliggende delen, zoals de nek en het voorhoofd. Dit symptoom gaat vaak gepaard met jeuk of een branderig gevoel, waardoor de hoofdhuid extra gevoelig en geïrriteerd aanvoelt.
Jeuk
Jeuk door een shampoo allergie ontstaat wanneer het immuunsysteem overdreven reageert op bepaalde stoffen in de shampoo, zoals geurstoffen, conserveermiddelen of kleurstoffen. Deze reactie leidt tot het vrijkomen van histamine, wat roodheid en jeuk veroorzaakt. De jeuk kan intens zijn en voelt vaak branderig of prikkelend aan, waardoor de drang om te krabben sterk is. Dit krabben kan de irritatie verergeren en zelfs kleine wondjes veroorzaken.
Schilfering
Schilfering bij een shampoo allergie is het gevolg van een geïrriteerde en ontstoken huid. Wanneer de hoofdhuid reageert op allergenen in de shampoo, zoals bepaalde geurstoffen, conserveermiddelen of kleurstoffen, kan de bovenste huidlaag beschadigd raken en sneller afschilferen dan normaal. Dit leidt tot droge, losse huidschilfers die vaak lijken op roos. Schilfering kan gepaard gaan met andere symptomen, zoals jeuk en roodheid, en kan zich verspreiden naar omliggende delen van de huid, zoals de haarlijn of de nek.
Bultjes
Bij een shampoo allergie kunnen er kleine bultjes of blaasjes op de hoofdhuid ontstaan. Deze bultjes zijn het gevolg van een allergische reactie op bepaalde ingrediënten in de shampoo, zoals geurstoffen, conserveermiddelen of kleurstoffen. Het immuunsysteem reageert op deze stoffen door ontstekingen te veroorzaken, wat kan leiden tot het vormen van jeukende, rode bultjes. Soms kunnen deze bultjes vocht bevatten en zich uitbreiden naar de haarlijn, het voorhoofd of de nek, vooral als de shampoo tijdens het wassen over deze delen stroomt. De bultjes kunnen irritatie veroorzaken en, bij krabben, verergeren of geïnfecteerd raken.
Brandend gevoel
Een brandend gevoel op de hoofdhuid kan een symptoom zijn van een allergische reactie op ingrediënten in shampoo. Vaak wordt dit veroorzaakt door specifieke geurstoffen, conserveermiddelen of kleurstoffen die in shampoo zitten. Bij een allergische reactie raakt de huid geïrriteerd, wat kan leiden tot een onaangenaam brandend of prikkelend gevoel, roodheid en soms zelfs kleine uitslag. Het is belangrijk om shampoo’s te vermijden die deze reacties uitlokken en te kiezen voor producten die mild zijn voor de huid.
Zwelling
Zwelling, ook wel oedeem genoemd, is een veelvoorkomend symptoom bij een shampoo allergie en treedt op wanneer het lichaam reageert op een allergene stof door vocht in de huidweefsels vast te houden. Dit leidt tot een zichtbare en voelbare verdikking van het aangedane gebied. De zwelling kan variëren in ernst: van mild, waarbij het gebied slechts licht opgezwollen is, tot ernstig, waarbij de huid strak gespannen aanvoelt en de zwelling duidelijk opvalt. Zwelling gaat vaak gepaard met andere symptomen zoals roodheid, jeuk, en soms warmte, omdat het lichaam probeert de allergene stof te bestrijden.
Haaruitval
Een minder bekend symptoom van een allergische reactie op shampoo is haaruitval. Bij een allergie voor bepaalde ingrediënten in shampoo, zoals geurstoffen of conserveringsmiddelen, kan de hoofdhuid ontstoken raken. Dit veroorzaakt niet alleen irritatie en roodheid, maar kan ook de haarzakjes aantasten, wat leidt tot haarverlies. De allergische reactie zorgt voor ontsteking op de hoofdhuid, wat de haarzakjes verzwakt en hun groei verstoort. Als deze irritatie aanhoudt, kunnen haren sneller uitvallen en wordt het herstelproces van de haarzakjes verstoord.
Hoe ontstaat een shampoo allergie?
Een shampoo-allergie ontstaat door een overgevoeligheid van het immuunsysteem voor bepaalde stoffen in de shampoo, zoals geurstoffen, conserveermiddelen, kleurstoffen, of schuimmiddelen. Deze ingrediënten, die veelal synthetisch of chemisch van aard zijn, worden toegevoegd om de shampoo een prettige geur, lange houdbaarheid, aantrekkelijke kleur of goed schuimend effect te geven. Bij mensen met een gevoelige huid of aanleg voor allergieën kan het herhaaldelijk gebruik van shampoos met deze ingrediënten leiden tot een zogenaamde ‘contactallergie‘.
Een contactallergie ontstaat meestal niet meteen, maar ontwikkelt zich na verloop van tijd. Bij herhaald contact met een bepaalde stof in de shampoo kan het immuunsysteem deze stof als gevaarlijk gaan zien, ook al is deze dat eigenlijk niet. Wanneer de huid in aanraking komt met een ingrediënt waarvoor een allergische gevoeligheid is opgebouwd, reageert het immuunsysteem door ontstekingsstoffen vrij te geven. Dit resulteert in een ontstekingsreactie in de huid, wat symptomen veroorzaakt zoals een brandend of prikkelend gevoel, jeuk, roodheid, en soms het ontstaan van blaasjes of zwellingen. Het proces waarin iemand een allergie voor een shampoo-ingrediënt ontwikkelt, kan weken tot maanden duren. In de beginfase merkt iemand vaak nog geen klachten, omdat het lichaam nog geen antistoffen heeft aangemaakt tegen de betreffende stof. Maar na meerdere keren gebruik van de shampoo kan het immuunsysteem sensibel worden, wat betekent dat het de stof als ‘vijand’ begint te herkennen. Wanneer de stof de huid opnieuw raakt, reageert het lichaam heftig met allergische symptomen.
Met welke test kunt u bepalen of u een shampoo allergie heeft?
Om te bepalen of u een allergie voor shampoo of specifieke ingrediënten in shampoo heeft, kan een plakproef (ook wel patchtest genoemd) worden uitgevoerd. Deze test wordt veel gebruikt om contactallergieën te diagnosticeren, waaronder allergieën voor verzorgingsproducten zoals shampoo.
Hoe ziet het testproces voor een shampoo allergie er precies uit?
Intake
Tijdens de eerste afspraak heeft u een intakegesprek met de arts of assistente. Na dit gesprek worden er meerdere pleisters op uw rug geplakt. Deze pleisters bevatten verschillende stoffen die mogelijk allergische reacties kunnen veroorzaken. Het is belangrijk dat de pleisters goed blijven zitten. Het is daarom cruciaal om gedurende deze periode niet te sporten, te douchen of andere activiteiten te doen die de pleisters kunnen doen loslaten.
Test
Bij de tweede afspraak worden de pleisters van uw rug verwijderd. Om de plekken waar de stoffen hebben gezeten goed terug te kunnen vinden, worden deze locaties gemarkeerd met een huidstift. Omdat deze markeringen mogelijk kunnen afgeven op uw kleding, raden we aan om tijdens deze afspraak lichte kleding te dragen. Ook na deze afspraak is het belangrijk om niet te douchen of te sporten, zodat de markeringen goed zichtbaar blijven voor de volgende afspraak.
Uitslag
Tijdens het derde bezoek bekijkt de dermatoloog de huidreacties op de gemarkeerde plekken. De reacties worden zorgvuldig afgelezen en direct met u besproken. U krijgt tijdens dit gesprek te horen of er sprake is van een allergie en voor welke stoffen u mogelijk allergisch bent. U ontvangt een allergie-paspoort en brochures over de vastgestelde allergenen.
Behandelingsmogelijkheden tegen een shampoo allergie
- De behandeling van een shampoo allergie richt zich vooral op het vermijden van de allergenen en het verlichten van de symptomen wanneer er toch een reactie optreedt. Het vermijden van de shampoo of ingrediënten die de allergische reactie veroorzaken, is de eerste en belangrijkste stap. Zodra je weet welke stof de allergie veroorzaakt, kun je kiezen voor producten die deze stof niet bevatten.
- Als er toch een allergische reactie optreedt, kan de hoofdhuid behandeld worden met een corticosteroïdencrème om de ontsteking te verminderen. Deze crèmes helpen roodheid, zwelling en jeuk te verlichten en kunnen tijdelijk gebruikt worden om de symptomen te verzachten. Voor mildere reacties of gevoelige plekken op de hoofdhuid kunnen verzachtende crèmes zonder corticosteroïden, zoals kalmerende of hydraterende lotions, helpen om de huid te herstellen en verdere irritatie te voorkomen.
- Antihistaminica kunnen ook worden voorgeschreven als er veel jeuk optreedt, omdat ze de allergische reactie van het lichaam helpen onderdrukken. Dit kan vooral nuttig zijn bij ernstigere reacties waarbij de jeuk anders moeilijk te beheersen is.
Tips bij het uitzoeken van een shampoo
Bij het kiezen van een shampoo is het belangrijk om aandacht te besteden aan de ingrediënten en het type shampoo dat bij je huidtype past, vooral als je gevoelig bent voor allergieën. Hier zijn enkele tips om je te helpen een geschikte shampoo te vinden:
- Lees de ingrediëntenlijst: Vermijd shampoos met veelvoorkomende allergenen, zoals geurstoffen (bijvoorbeeld limonene, linalool), conserveermiddelen (zoals methylisothiazolinone), en kleurstoffen. Hoe korter de ingrediëntenlijst, hoe kleiner de kans op irritatie.
- Kies voor hypoallergene producten: Er zijn speciale hypoallergene shampoos die zijn ontwikkeld voor de gevoelige huid. Deze zijn vaak vrij van geurstoffen, kleurstoffen, en parabenen, waardoor ze minder kans geven op een allergische reactie. Let wel op, ‘hypoallergeen’ betekent niet dat er 0% kans is op een allergische reactie.
- Test nieuwe producten op een klein stukje huid: Voordat je een nieuwe shampoo gebruikt, kun je eerst een kleine hoeveelheid aanbrengen op je binnen arm. Deze test heet een ROAT-test Wacht 24 uur om te zien of er een reactie optreedt. Dit kan je helpen een allergische reactie op de hoofdhuid te voorkomen.
- Vermijd shampoos met veel schuim: Schuimmiddelen zoals sulfaten (bijvoorbeeld sodium lauryl sulfate) kunnen de hoofdhuid uitdrogen en irriteren, vooral bij een gevoelige huid.
- Zoek advies bij een dermatoloog of allergoloog: Als je regelmatig last hebt van een allergische reactie, kan een dermatoloog of allergoloog via een allergietest helpen vaststellen welke ingrediënten je het beste kunt vermijden.
Artikel geschreven door: Jamy van den Brink (Huidtherapeut)
Gecontroleerd door: Folkert Blok (Dermatoloog)
Datum publicatie: 11 november 2024
Datum laatste wijziging: 11 november 2024
