Een huisstofmijtallergie, wat is het precies? Huisstofmijtallergie is een allergische reactie op de uitwerpselen en lichaamseiwitten van huisstofmijten, microscopisch kleine beestjes die voornamelijk leven in stofrijke en vochtige omgevingen. Deze mijten voeden zich met huidschilfers van mensen en dieren en komen veel voor in matrassen, beddengoed, tapijten en gestoffeerde meubels.
Wat vindt u hier over een huisstofmijtallergie?
Op deze pagina vindt u onder andere;
- Symptomen die horen bij een huisstofmijtallergie
- Hoe ontstaat een huisstofmijtallergie?
- Hoe verloopt de testprocedure?
- Welke behandelingsmogelijkheden zijn er?
- Soorten contactallergieën
- Veel gestelde vragen
- Hoe kunt u een afspraak maken?
Symptomen van een huisstofmijtallergie
Huisstofmijtallergie, een type 1-allergie, ontstaat door een directe reactie van het immuunsysteem op allergenen zoals de uitwerpselen en eiwitten van huisstofmijten. Deze allergenen worden ingeademd of komen in contact met de huid, waarna het immuunsysteem overmatig histamine vrijmaakt. Dit leidt tot klachten die zich snel na blootstelling ontwikkelen. In tegenstelling tot een contactallergie, waar de reactie vertraagd is, treden de symptomen van huisstofmijtallergie binnen enkele minuten tot uren op.
De symptomen van huisstofmijt allergie beperken zich niet alleen tot de slijmvliezen, maar kunnen ook de luchtwegen en huid beïnvloeden. Veelvoorkomende klachten zijn:
- Loopneus of verstopte neus.
- Jeuk in de neus, keel of ogen.
- Tranende, rode of gezwollen ogen.
- Niezen
- Droge, prikkelende hoest.
- Astmasymptomen.
- Jeukende of geïrriteerde huid.
- Eczeem.
- Vermoeidheid
Loopneus of verstopte neus
Een loopneus of verstopte neus is een veelvoorkomend symptoom bij een huisstofmijtallergie. Dit wordt veroorzaakt door een overreactie van het immuunsysteem op de allergenen die vrijkomen uit de uitwerpselen en resten van huisstofmijten. Wanneer deze allergenen via de luchtwegen worden ingeademd, activeert het immuunsysteem mestcellen in het neusslijmvlies. Dit leidt tot de vrijmaking van histamine en andere ontstekingsstoffen, waardoor zwelling, verhoogde slijmproductie en irritatie van de neus ontstaan. Bij een loopneus is er sprake van een overmatige slijmproductie, terwijl een verstopte neus wordt veroorzaakt door de zwelling van het neusslijmvlies. Beide klachten kunnen elkaar afwisselen of tegelijkertijd optreden, vooral ‘s ochtends na het slapen in een omgeving met veel huisstofmijt. Een verstopte neus kan ademhalen bemoeilijken, terwijl een loopneus vaak irritatie en frequent niezen veroorzaakt. Samen kunnen deze klachten leiden tot een slechtere nachtrust en vermoeidheid overdag.
Jeuk in de neus, keel of ogen
Jeuk in de neus, keel of ogen is een veelvoorkomend symptoom bij een huisstofmijtallergie. Deze jeuk wordt veroorzaakt door een directe reactie van het immuunsysteem op de allergenen van huisstofmijten. Wanneer deze allergenen via de luchtwegen of slijmvliezen worden opgenomen, worden mestcellen in het lichaam geactiveerd. Dit leidt tot de vrijgave van histamine, een stof die verantwoordelijk is voor de irritatie en jeuk. Bij jeuk in de neus ontstaat vaak een sterke niesprikkel, terwijl jeuk in de keel een kriebelend of geïrriteerd gevoel kan geven, wat soms hoesten veroorzaakt. Jeukende ogen gaan vaak gepaard met roodheid, zwelling en tranen. Deze symptomen kunnen zowel overdag als ’s nachts optreden, vooral in stoffige omgevingen zoals slaapkamers, waar huisstofmijten veel voorkomen. De klachten kunnen leiden tot vermoeidheid, irritatie en een verminderde concentratie, zeker als ze langdurig aanhouden.
Tranende, rode of gezwollen ogen
Tranende, rode of gezwollen ogen zijn veelvoorkomende klachten bij een huisstofmijtallergie en kunnen aanzienlijke hinder veroorzaken in het dagelijks leven. Deze symptomen ontstaan doordat allergenen van huisstofmijten in contact komen met het slijmvlies van de ogen. Dit activeert mestcellen, die histamine en andere ontstekingsstoffen vrijmaken. Het gevolg is een allergische reactie die leidt tot irritatie en ontsteking van de ogen. ranende ogen zijn het resultaat van een verhoogde traanproductie als reactie op de irritatie. Rode ogen worden veroorzaakt door verwijding van de bloedvaten in het oogwit, terwijl zwelling van de oogleden ontstaat door vochtophoping in het weefsel rondom de ogen. Deze klachten gaan vaak gepaard met jeukende ogen, wat de irritatie kan verergeren door wrijven. De symptomen treden vaak ‘s ochtends op, na blootstelling aan huisstofmijt in beddengoed, of tijdens schoonmaakwerkzaamheden waarbij stof wordt verspreid.
Niezen
Niezen is een veelvoorkomend symptoom bij een huisstofmijtallergie en een directe reactie van het immuunsysteem op allergenen in de lucht. Wanneer de eiwitten uit de uitwerpselen of resten van huisstofmijten via de neus worden ingeademd, herkennen de mestcellen in het neusslijmvlies deze stoffen als schadelijk. Dit leidt tot de vrijmaking van histamine, wat irritatie van het neusslijmvlies veroorzaakt en een niesreflex opwekt. Niezen treedt vaak in aanvallen op, waarbij meerdere keren achter elkaar wordt geniesd. Dit wordt meestal veroorzaakt door plotselinge blootstelling aan allergenen, bijvoorbeeld bij het opschudden van beddengoed of tijdens het stofzuigen. Naast de niesbuien gaat dit symptoom vaak gepaard met een loopneus, jeuk in de neus en een verstopte neus. Deze klachten kunnen hinderlijk zijn en het dagelijks functioneren verstoren, vooral wanneer ze frequent voorkomen.
Droge, prikkelende hoest
Droge, prikkelende hoest is een veelvoorkomend symptoom bij een huisstofmijtallergie en ontstaat door irritatie van de luchtwegen. De allergenen van huisstofmijten, zoals de eiwitten in hun uitwerpselen en resten, worden ingeademd en activeren het immuunsysteem in de slijmvliezen van de luchtwegen. Dit leidt tot ontstekingsreacties die de zenuwen in de luchtwegen prikkelen, wat een hoestreflex veroorzaakt. Een droge, prikkelende hoest gaat vaak samen met andere allergische klachten, zoals een loopneus of verstopte neus, en kan ‘s nachts verergeren door blootstelling aan huisstofmijt in beddengoed. Omdat de hoest geen slijmproductie met zich meebrengt, wordt deze als droog ervaren en kan het hinderlijk zijn, vooral wanneer het de slaap verstoort of gedurende de dag blijft aanhouden. Bij mensen met astma kan een huisstofmijtallergie de hoestklachten versterken en zelfs een astma-aanval uitlokken.
Astmasymptomen
Astmasymptomen die veroorzaakt worden door een huisstofmijtallergie ontstaan wanneer allergenen van huisstofmijten worden ingeademd. Dit kan een ontstekingsreactie in de luchtwegen teweegbrengen, wat leidt tot benauwdheid, een piepende ademhaling, een droge hoest en een drukkend gevoel op de borst. Deze klachten zijn vaak ‘s nachts of in de vroege ochtend het meest aanwezig, omdat beddengoed en matrassen een belangrijke bron van huisstofmijtallergenen vormen.
De symptomen variëren in ernst en kunnen verergeren bij blootstelling aan grote hoeveelheden allergenen, zoals in stoffige ruimtes of tijdens het opschudden van beddengoed. In ernstige gevallen kan dit een astma-aanval uitlokken, wat directe medische aandacht vereist.
Jeukende of geïrriteerde huid
Een jeukende of geïrriteerde huid is een mogelijk symptoom van een huisstofmijtallergie en ontstaat door een allergische reactie van het immuunsysteem op de allergenen van huisstofmijten. Deze reactie leidt tot de vrijmaking van histamine, een stof die jeuk en irritatie in de huid veroorzaakt. De klachten kunnen zich uiten als algemene jeuk, roodheid of het verergeren van bestaande huidaandoeningen zoals eczeem.
De huidklachten komen vaak voor op plaatsen waar direct contact met huisstofmijten mogelijk is, zoals in beddengoed, kussens of gestoffeerde meubels. Vooral ‘s nachts of na langdurig contact met stoffen die huisstofmijt bevatten, kan de jeuk erger worden. Dit kan niet alleen fysieke ongemakken veroorzaken, maar ook de nachtrust verstoren en leiden tot krabben, wat de huid verder kan irriteren of beschadigen.
Eczeem
Eczeem kan verergeren door een huisstofmijtallergie. Blootstelling aan allergenen van huisstofmijten kunnen een ontstekingsreactie in de huid veroorzaken, wat leidt tot jeuk, roodheid en een droge of schilferige huid. Dit komt doordat het immuunsysteem de allergenen van huisstofmijten onterecht als een bedreiging ziet en reageert met het vrijmaken van ontstekingsstoffen, zoals histamine. De klachten treden vaak op in huidplooien, zoals de ellebogen, knieën of nek, maar kunnen ook op andere delen van het lichaam voorkomen. Door de intense jeuk ontstaat vaak krabgedrag, wat de huid kan beschadigen en het risico op infecties vergroot. Vooral ‘s nachts, wanneer het contact met huisstofmijt in beddengoed toeneemt, kunnen de klachten erger worden en de nachtrust verstoren.
Vermoeidheid
Vermoeidheid is een veelvoorkomende klacht bij een huisstofmijtallergie en kan het gevolg zijn van zowel de allergische reactie zelf als de impact van andere symptomen. Allergische reacties, zoals een verstopte neus, jeuk en ademhalingsproblemen, kunnen de slaapkwaliteit aanzienlijk verminderen. Mensen met een huisstofmijtallergie hebben vaak moeite om in slaap te komen of slapen onrustig door klachten die ‘s nachts erger worden, bijvoorbeeld door blootstelling aan allergenen in beddengoed en matrassen. De aanhoudende lichamelijke belasting van het immuunsysteem door de allergie kan bovendien leiden tot een verhoogd gevoel van vermoeidheid, zelfs als er voldoende slaap wordt gekregen. Dit kan een gevoel van lusteloosheid, verminderde concentratie en minder energie gedurende de dag veroorzaken. Vermoeidheid door een huisstofmijtallergie kan daardoor een negatieve invloed hebben op het dagelijks functioneren en de algemene kwaliteit van leven.
Hoe ontstaat een huisstofmijtallergie?
Een huisstofmijtallergie ontstaat door een overreactie van het immuunsysteem op bepaalde eiwitten die aanwezig zijn in de uitwerpselen en resten van huisstofmijten. Bij mensen met een atopische aanleg, een erfelijke gevoeligheid voor allergieën, reageert het immuunsysteem buitensporig op deze normaal gesproken onschadelijke stoffen. Atopie zorgt ervoor dat het immuunsysteem sneller geneigd is om allergenen als bedreigend te beschouwen, wat leidt tot de aanmaak van specifieke IgE-antistoffen.
Wanneer iemand met een atopische aanleg in contact komt met huisstofmijtallergenen, herkent het immuunsysteem deze eiwitten als een gevaar. Dit veroorzaakt een reactie waarbij mestcellen worden geactiveerd om stoffen zoals histamine vrij te maken. Deze stoffen zijn verantwoordelijk voor de symptomen van een huisstofmijtallergie, zoals een loopneus, niezen, jeuk en benauwdheid. Dit proces gebeurt snel na blootstelling, waardoor huisstofmijtallergie wordt geclassificeerd als een type 1-allergie, ook wel een directe allergische reactie genoemd.
De kans op het ontwikkelen van een huisstofmijtallergie is groter bij mensen met een genetische aanleg voor atopie. Als één of beide ouders allergisch zijn, is de kans op het ontwikkelen van een allergie aanzienlijk groter. Daarnaast spelen omgevingsfactoren zoals langdurige blootstelling aan huisstofmijten, slechte ventilatie en een hoge luchtvochtigheid een rol in het ontstaan van de allergie. Bij atopici is het immuunsysteem gevoeliger, waardoor allergieën vaak al op jonge leeftijd tot uiting komen, vooral in omgevingen waar huisstofmijten gedijen, zoals matrassen, kussens en gestoffeerde meubels.
Met welke test kunt u bepalen of u een huisstofmijtallergie heeft?
Om vast te stellen of u allergisch bent voor huisstofmijt, kan een arts verschillende tests uitvoeren. De meest gebruikte methoden zijn een huidpriktest en een bloedonderzoek. Beide tests zijn gericht op het aantonen van allergieën door het meten van de reactie van het immuunsysteem op specifieke allergenen.
Bij een huidpriktest worden kleine druppels van verschillende allergenen, waaronder huisstofmijt, op de huid aangebracht. Vervolgens wordt de huid op deze plekken licht ingekrast, zodat het allergeen in contact komt met het immuunsysteem. Als u allergisch bent voor huisstofmijt, ontstaat er binnen 15 tot 20 minuten een lokale reactie, zoals roodheid, zwelling of jeuk, vergelijkbaar met een muggenbult.
Een bloedonderzoek kan ook worden uitgevoerd om te bepalen of u allergisch bent voor huisstofmijt. Hierbij wordt een kleine hoeveelheid bloed afgenomen om de aanwezigheid van specifieke IgE-antistoffen tegen huisstofmijt te meten. Als deze antistoffen in hoge concentraties aanwezig zijn, wijst dit op een allergie.
Beide tests kunnen worden aangevuld met een gedetailleerde medische geschiedenis en een bespreking van uw klachten. Op basis van deze informatie kan een arts een nauwkeurige diagnose stellen en een behandelplan opstellen om de symptomen te verminderen en de blootstelling aan huisstofmijt te beperken.
Hoe ziet het testproces voor een huisstofmijtallergie er precies uit?
Een priktest, ook wel huidpriktest genoemd, is een eenvoudige en veilige manier om te testen of iemand allergisch is voor specifieke stoffen, zoals pollen, huisstofmijt of dierenharen. De test wordt meestal uitgevoerd op de onderarm. Er worden kleine druppeltjes van verschillende allergenen op de huid aangebracht. Naast deze allergenen worden ook twee controle-oplossingen gebruikt: histamine, dat altijd een reactie moet geven om te controleren of de huid normaal reageert, en water of een zoutoplossing, dat geen reactie mag geven om niet-allergische irritatie uit te sluiten.
Na het aanbrengen van de druppels maakt de assistent met een klein, steriel lancet oppervlakkige prikjes door de druppels heen. Deze prikjes zijn heel ondiep en nauwelijks pijnlijk. Het voelt vaak aan als een lichte kriebel of een klein tikje.
Na het prikken wordt de huid 15 minuten met rust gelaten. U mag dan in de wachtkamer plaatsnemen. Gedurende deze tijd kan het immuunsysteem reageren op de allergenen. De arts of polikliniekmedewerker beoordeelt vervolgens of er een reactie is opgetreden. Een positieve reactie wordt zichtbaar als roodheid, zwelling en een bultje, ook wel kwaddel genoemd, op de plek waar het allergeen is aangebracht. Soms kan er lichte jeuk optreden. Hoe groter de kwaddel, hoe sterker de reactie. Bij een negatieve reactie blijft de huid rustig zonder roodheid of zwelling. De histamineplek moet een duidelijke reactie laten zien om de test te valideren, terwijl de plek met water of zoutoplossing geen reactie mag vertonen.
Na de test bespreekt de arts direct de resultaten. Wanneer er een allergie wordt vastgesteld voor stoffen zoals graspollen, boompollen of huisstofmijt, kunnen deze bevindingen worden gebruikt om een behandelplan op te stellen. Dit kan bestaan uit adviezen om allergenen te vermijden, medicatie zoals antihistaminica of neussprays, of immunotherapie bij zwaardere gevallen. De priktest is veilig en wordt goed verdragen. Zelfs bij een positieve reactie verdwijnt de roodheid en zwelling meestal binnen enkele uren, waardoor deze test geschikt is voor zowel volwassenen als kinderen.
Behandelingsmogelijkheden tegen een huisstofmijtallergie.
Behandeling van huisstofmijtallergie richt zich op het verminderen van blootstelling aan allergenen en het verlichten van symptomen. De Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) bieden richtlijnen voor een effectieve aanpak.
Verminderen van blootstelling aan huisstofmijt
Het NHG adviseert maatregelen om de blootstelling aan huisstofmijt te minimaliseren:
- Vochtbestrijding: Beperk vocht in huis om de groei van huisstofmijten te remmen.
- Beddegoed wassen: Was beddengoed elke twee weken op minimaal 60°C om mijten te doden.
- Interieur aanpassingen: Gebruik gladde vloeroppervlakken in de slaapkamer en vermijd tapijten en zware gordijnen die stof verzamelen.
- Schoonmaakroutine: Maak regelmatig schoon met een stofzuiger voorzien van een HEPA-filter en neem stof af met vochtige doeken.
Hoewel deze maatregelen de blootstelling kunnen verminderen, is de effectiviteit in het volledig voorkomen van klachten beperkt. Het NHG erkent dat het volledig vermijden van huisstofmijt lastig is en dat de effectiviteit van niet-medicamenteuze interventies onduidelijk blijft.
Medicamenteuze behandeling
Voor symptomatische verlichting worden de volgende medicaties aanbevolen:
- Antihistaminica: Deze middelen blokkeren de werking van histamine en verminderen symptomen zoals jeuk, niezen en loopneus.
- Neussprays met corticosteroïden: Deze sprays verminderen ontstekingen in de neus en verlichten symptomen van allergische rhinitis.
Immunotherapie
Bij ernstige of persisterende klachten kan immunotherapie overwogen worden:
- Subcutane immunotherapie (SCIT): Regelmatige injecties met oplopende doses van het allergeen om tolerantie op te bouwen.
- Sublinguale immunotherapie (SLIT): Tabletten of druppels met het allergeen die onder de tong worden ingenomen.
Kruisreacties bij een huisstofmijtallergie
Een kruisreactie ontstaat wanneer het immuunsysteem geen onderscheid maakt tussen pollenallergenen en vergelijkbare eiwitten in voedingsmiddelen. Dit leidt vaak tot klachten zoals jeuk, tintelingen of zwelling in de mond en keel na het eten van rauw fruit, groenten of noten. Deze symptomen worden oraal allergie syndroom (OAS) genoemd. Kruisreacties bij een huisstofmijtallergie ontstaan doordat bepaalde eiwitten in huisstofmijten lijken op die in andere allergenen. Veelvoorkomende kruisreacties treden op met schaaldieren (zoals garnalen en krabben) vanwege het eiwit tropomyosine, insecten (zoals sprinkhanen), en weekdieren (zoals inktvis). Deze kruisreacties kunnen leiden tot klachten zoals jeuk, huiduitslag of luchtwegproblemen bij blootstelling aan deze allergenen.
Artikel geschreven door: Jamy van den Brink (Huidtherapeut)
Gecontroleerd door: Folkert Blok (Dermatoloog)
Datum publicatie: 2 december 2024
Datum laatste wijziging: 2 december 2024
