Bouwvakkerseczeem

Bouwvakkerseczeem: wat is het precies?

Bouwvakkerseczeem is een veelvoorkomende vorm van handeczeem bij mensen die in de bouw werken. Het ontstaat door herhaald contact met water, cement, en irriterende of allergene stoffen zoals oplosmiddelen, verf, en lijmen. Deze stoffen kunnen de huidbarrière beschadigen, wat leidt tot roodheid, droogheid, jeuk, schilfering en soms pijnlijke kloofjes. Naast irritatie door deze stoffen kan een allergische reactie op chemische ingrediënten in bouwmaterialen ook een belangrijke rol spelen.

Bij bouwvakkerseczeem wordt onderscheid gemaakt tussen orthoergisch contacteczeem en allergisch contacteczeem. Orthoergisch contacteczeem ontstaat door directe schade aan de huid door irriterende stoffen of water, zonder dat het immuunsysteem betrokken is. Allergisch contacteczeem daarentegen ontstaat door een immuunreactie op een allergeen, zoals chromaten in cement of conserveermiddelen in lijmen. Wanneer iemand eenmaal allergisch is, kan herhaald contact met deze stof een allergische reactie veroorzaken.

Preventie is cruciaal, omdat bouwvakkerseczeem zonder behandeling chronisch kan worden. Het dragen van geschikte handschoenen, zoals nitril- of rubberhandschoenen met een katoenen voering, en het vermijden van direct huidcontact met irriterende stoffen zijn belangrijke maatregelen. Daarnaast is het gebruik van huidverzorgingsproducten om de huidbarrière te herstellen essentieel. Bij aanhoudende klachten is het verstandig om een dermatoloog te raadplegen voor diagnostiek, zoals een allergietest, en een gerichte behandeling. Bouwvakkerseczeem kan variëren van milde klachten tot ernstige, beperkende huidproblemen. Vroegtijdige aanpak kan verergering voorkomen en de werkbaarheid verbeteren.

Wat vindt u hier over bouwvakkerseczeem?

Op deze pagina vindt u onder andere;

• Symptomen die horen bij bouwvakkerseczeem
• Hoe ontstaat bouwvakkerseczeem?
• Hoe verloopt de testprocedure?
• Welke behandelingsmogelijkheden zijn er?
• Hoe kunt u een afspraak maken?
• Veel gestelde vragen

Symptomen van bouwvakkerseczeem

Bij bouwvakkerseczeem wordt onderscheid gemaakt tussen orthoergisch contacteczeem, dat direct na blootstelling ontstaat door irriterende stoffen die de huidbarrière beschadigen, en allergisch contacteczeem, dat pas enkele uren tot dagen later optreedt door een immuunreactie op een allergeen. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende symptomen van bouwvakkerseczeem:

Veelvoorkomende klachten zijn:

• Roodheid
• Jeuk
• Schilfering
• Bultjes
• Brandend gevoel
• Zwelling
• Scheurtjes en pijnlijke kloven

Deze symptomen ontstaan vaak niet direct na contact met het allergeen, maar kunnen enkele uren tot dagen na de blootstelling verschijnen. Dit maakt het soms lastig om de exacte oorzaak van de klachten te achterhalen.

Roodheid

Roodheid is een van de eerste en meest opvallende symptomen van bouwvakkerseczeem, een vorm van contacteczeem die vaak voorkomt bij bouwvakkers en andere professionals die werken met irriterende of allergene stoffen. Deze roodheid ontstaat doordat de huid reageert op schadelijke stoffen, zoals cement, epoxyharsen of oplosmiddelen, die tijdens het werk vaak worden gebruikt. De roodheid is een teken van ontsteking en gaat vaak gepaard met andere symptomen, zoals jeuk, zwelling en een droge of gebarsten huid. In sommige gevallen kunnen ook blaasjes ontstaan, die verder bijdragen aan het ongemak. Het is belangrijk om op te merken dat roodheid niet alleen optreedt op de handen, maar ook op andere delen van het lichaam die in contact komen met irriterende stoffen, zoals de armen of zelfs het gezicht.

Jeuk

Jeuk is een veelvoorkomend en hinderlijk symptoom van bouwvakkerseczeem. Bouwvakkers worden tijdens hun werk vaak blootgesteld aan irriterende stoffen zoals cement, oplosmiddelen en verf, wat jeuk kan veroorzaken. Het krabben aan jeukende plekken biedt soms korte verlichting, maar leidt vaak tot verdere beschadiging van de huid, wat de symptomen kan verergeren en een vicieuze cirkel van irritatie en jeuk in stand houdt. Jeuk ontstaat doordat herhaald contact met irriterende stoffen de huidbarrière verstoort. Cement en andere bouwmaterialen drogen de huid uit en verwijderen natuurlijke oliën, waardoor de huid zijn beschermende functie verliest. Hierdoor wordt de huid gevoeliger voor externe prikkels en raakt deze sneller geïrriteerd. Bovendien kan jeuk verergeren door ontstekingen en microscopische scheurtjes in de huid, die zenuwuiteinden blootstellen en jeuk veroorzaken. Het tijdig beschermen en herstellen van de huid is daarom essentieel om jeuk en verdere schade te voorkomen.

Schilfering

Schilfering is een veelvoorkomend symptoom van bouwvakkerseczeem en ontstaat wanneer de huid barst of uitdroogt door blootstelling aan irriterende stoffen zoals cement, verf, oplosmiddelen en andere bouwmaterialen. Herhaald contact met water en chemische stoffen verstoort de huidbarrière, waardoor de huid minder goed in staat is om vocht vast te houden. Dit leidt tot uitdroging, waardoor de huid schilfert, vaak in dunne, witte of droge vlokken. Schilfering is niet alleen een cosmetisch probleem, maar kan ook een indicatie zijn van ernstigere huidbeschadiging. Wanneer de huid barst of schilfert, worden de onderliggende lagen van de huid blootgesteld aan verdere irritatie en infecties. Dit kan het herstelproces vertragen en de symptomen van bouwvakkerseczeem verergeren. In sommige gevallen kunnen de schilfers gepaard gaan met jeuk, roodheid of pijnlijke kloofjes, wat het ongemak verder vergroot.

Bultjes

Bultjes zijn een veelvoorkomend symptoom van bouwvakkerseczeem en ontstaan vaak als gevolg van een ontstekingsreactie in de huid. Deze kleine, rode of soms met vocht gevulde plekjes kunnen verschijnen na herhaald contact met irriterende stoffen zoals cement, oplosmiddelen, of verf. Bij allergisch contacteczeem kunnen bultjes ontstaan als een directe reactie van het immuunsysteem op een allergeen, zoals chromaten in cement of conserveringsmiddelen in lijmen. De bultjes worden vaak geassocieerd met jeuk of een brandend gevoel, wat het ongemak voor de getroffen persoon vergroot. Het krabben aan deze bultjes kan de huid verder beschadigen, wat het risico op infecties verhoogt en het genezingsproces vertraagt. In ernstige gevallen kunnen de bultjes overgaan in blaasjes, die pijnlijk kunnen zijn en kunnen openbarsten, wat extra irritatie veroorzaakt.

Brandend gevoel

Een brandend gevoel is een veelvoorkomend symptoom van bouwvakkerseczeem en ontstaat wanneer de huid beschadigd raakt door blootstelling aan irriterende of allergene stoffen, zoals cement, oplosmiddelen of lijmen. Dit gevoel kan variëren van mild tot intens en wijst vaak op een ontstekingsreactie in de huid. Wanneer de natuurlijke beschermlaag van de huid wordt aangetast, raakt de huid gevoeliger voor externe prikkels, wat het branderige gevoel kan veroorzaken of verergeren. Dit gebeurt vooral bij langdurige of herhaalde blootstelling aan schadelijke stoffen. Het brandende gevoel ontstaat door schade aan de huidbarrière, vaak in combinatie met uitdroging en kleine scheurtjes in de huid. Deze schade maakt de huid extra gevoelig, waardoor zelfs water of zweet het brandende gevoel kunnen versterken. Bovendien kan de ontsteking die ontstaat door contact met irriterende stoffen of een allergische reactie het ongemak verergeren.

Zwelling

Zwelling is een veelvoorkomend symptoom bij bouwvakkerseczeem en ontstaat vaak als gevolg van een ontstekingsreactie van de huid. Wanneer de huid in contact komt met irriterende of allergene stoffen, zoals cement, oplosmiddelen of lijmen, kan het immuunsysteem overreageren. Deze reactie zorgt ervoor dat vocht zich ophoopt in het huidweefsel, wat leidt tot zwelling en soms ook roodheid, jeuk of pijn. Bij bouwvakkerseczeem is zwelling meestal te vinden op de handen, maar kan ook voorkomen op andere delen van het lichaam die in direct contact komen met de schadelijke stoffen. De zwelling ontstaat vaak bij herhaald of langdurig contact, vooral als er geen adequate bescherming wordt gedragen. In sommige gevallen kan het een onderdeel zijn van een allergische reactie, waarbij het immuunsysteem specifiek reageert op bepaalde stoffen, zoals chromaten in cement.

Scheurtjes en pijnlijke kloven

Scheurtjes en pijnlijke kloven zijn veelvoorkomende symptomen van bouwvakkerseczeem en ontstaan meestal wanneer de huid langdurig wordt blootgesteld aan irriterende of uitdrogende stoffen, zoals cement, oplosmiddelen of water. Door herhaalde irritatie raakt de natuurlijke huidbarrière beschadigd, waardoor de huid uitdroogt en verhardt. Dit leidt tot kleine scheurtjes die, als ze niet worden behandeld, kunnen uitgroeien tot diepe en pijnlijke kloven.

Deze symptomen komen vaak voor op de handen, omdat deze het meest in contact komen met schadelijke stoffen. De kloven zijn niet alleen pijnlijk, maar maken het ook moeilijk om te werken of dagelijkse taken uit te voeren. In sommige gevallen kunnen de scheurtjes zelfs gaan bloeden, wat de kans op infecties vergroot en het herstel bemoeilijkt.

Hoe ontstaat bouwvakkerseczeem?

Bouwvakkerseczeem ontstaat door herhaald of langdurig contact met irriterende of allergene stoffen die veel voorkomen in de bouwsector. Deze stoffen, zoals cement, epoxyharsen, oplosmiddelen, en lijmen, kunnen de natuurlijke beschermlaag van de huid aantasten. Wanneer deze beschermende barrière wordt beschadigd, raakt de huid kwetsbaar voor irritatie en ontsteking.

Bij bouwvakkerseczeem zijn er twee hoofdoorzaken:

• Irritatief contacteczeem: Dit ontstaat door direct contact met stoffen die de huid irriteren, zoals nat cement of oplosmiddelen. Herhaald contact zonder adequate bescherming kan leiden tot uitdroging, scheurtjes en uiteindelijk eczeem.
• Allergisch contacteczeem: Bij deze vorm reageert het immuunsysteem op een specifieke stof, zoals chromaten in cement of bepaalde harsen. Dit is een allergische reactie die zich vaak pas ontwikkelt na langdurige blootstelling en kan levenslang blijven bestaan.

Andere factoren, zoals warme of vochtige werkomstandigheden, wrijving van gereedschap of kleding, en onvoldoende huidverzorging, kunnen het risico op bouwvakkerseczeem vergroten. Zelfs het gebruik van handschoenen kan een rol spelen als deze niet goed passen, vocht vasthouden of onvoldoende bescherming bieden.
Ten slotte hebben mensen met een gevoelige huid of aanleg voor eczeem (atopie) een verhoogd risico om kapperseczeem te ontwikkelen.

Met welke test kunt u de oorzaak van het bouwvakkerseczeem achterhalen?

Hoe ziet het testproces van plakproeven er precies uit?

Intake

Tijdens de eerste afspraak heeft u een intakegesprek met de arts of assistente. Na dit gesprek worden er meerdere pleisters op uw rug geplakt. Deze pleisters bevatten verschillende stoffen die mogelijk allergische reacties kunnen veroorzaken. Het is belangrijk dat de pleisters goed blijven zitten. Het is daarom cruciaal om gedurende deze periode niet te sporten, te douchen of andere activiteiten te doen die de pleisters kunnen doen loslaten.

Test

Bij de tweede afspraak worden de pleisters van uw rug verwijderd. Om de plekken waar de stoffen hebben gezeten goed terug te kunnen vinden, worden deze locaties gemarkeerd met een huidstift. Omdat deze markeringen mogelijk kunnen afgeven op uw kleding, raden we aan om tijdens deze afspraak lichte kleding te dragen. Ook na deze afspraak is het belangrijk om niet te douchen of te sporten, zodat de markeringen goed zichtbaar blijven voor de volgende afspraak.

Uitslag

Tijdens het derde bezoek bekijkt de dermatoloog de huidreacties op de gemarkeerde plekken. De reacties worden zorgvuldig afgelezen en direct met u besproken. U krijgt tijdens dit gesprek te horen of er sprake is van een allergie en voor welke stoffen u mogelijk allergisch bent. U ontvangt een allergie-paspoort en brochures over de vastgestelde allergenen.

Behandelingsmogelijkheden voor bouwvakkerseczeem

Behandelingsopties voor bouwvakkerseczeem omvatten zowel preventieve maatregelen als medische interventies:

• Vermijden van irriterende stoffen en allergenen: Beperk contact met schadelijke stoffen zoals cement, oplosmiddelen en lijmen. Dit kan door het dragen van beschermende kleding en handschoenen tijdens het werk.
• Beschermende handschoenen: Gebruik nitril- of neopreenhandschoenen in plaats van latexhandschoenen om het risico op allergische reacties te verminderen. Zorg ervoor dat de handschoenen goed passen en vervang ze regelmatig om zweten en irritatie te voorkomen.
• Huidverzorging: Breng regelmatig een ongeparfumeerde, hydraterende crème aan om de huid gehydrateerd en soepel te houden. Dit helpt de natuurlijke beschermlaag van de huid te herstellen en verdere schade te voorkomen.
• Topische corticosteroïden: Bij ernstige of acute symptomen kan een arts corticosteroïde zalven of crèmes voorschrijven om ontstekingen, roodheid en jeuk te verminderen.
• Aanpassingen op de werkplek: Organiseer werkzaamheden zodanig dat blootstelling aan schadelijke stoffen wordt verminderd. Dit kan door taken af te wisselen of hulpmiddelen te gebruiken die direct huidcontact vermijden.
• Educatie en training: Volg trainingen over huidbescherming en het juiste gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Dit helpt om irritatie te voorkomen en zorgt voor bewustwording van risicovolle stoffen.
• Medisch advies: Raadpleeg een dermatoloog of andere medische professional voor een nauwkeurige diagnose en een behandelplan op maat. Een specialist kan aanvullende tests uitvoeren om allergenen te identificeren en gerichte behandelingen aanbevelen.

Het tijdig nemen van deze maatregelen is belangrijk om verdere verergering van de symptomen te voorkomen en de huid gezond te houden. Door preventie en behandeling te combineren, kan bouwvakkerseczeem effectief worden beheerd.

Artikel geschreven door: Jamy van den Brink (Huidtherapeut)

Gecontroleerd door: Folkert Blok (Dermatoloog)

Datum publicatie:  november 2024

Datum laatste wijziging: 25 november 2024