Kapperseczeem, wat is het precies?
Kapperseczeem is een vorm van handeczeem die veel voorkomt bij kappers. Het ontstaat door herhaald contact met water en irriterende stoffen, zoals shampoos, haarverf en permanentvloeistoffen. Deze stoffen beschadigen de huidbarrière, waardoor roodheid, droogheid, jeuk, schilfering en pijnlijke kloofjes kunnen ontstaan. Naast irritatie door deze stoffen kan een allergische reactie op chemische ingrediënten in haarproducten ook een rol spelen.
Bij kapperseczeem wordt onderscheid gemaakt tussen orthoergisch contacteczeem en allergisch contacteczeem. Orthoergisch contacteczeem ontstaat door directe beschadiging van de huid door water of irriterende stoffen. Het immuunsysteem speelt hierbij geen rol. Allergisch contacteczeem ontstaat daarentegen door een immuunreactie op een allergeen, zoals bepaalde kleurstoffen of conserveermiddelen in haarproducten. Wanneer de huid eenmaal overgevoelig is, veroorzaakt herhaald contact met deze stof een allergische reactie.
Preventie is essentieel, aangezien kapperseczeem zonder behandeling chronisch kan worden. Het dragen van nitrilhandschoenen, het beperken van direct huidcontact met water en irriterende stoffen, en het gebruik van huidverzorgingsproducten om de huidbarrière te versterken zijn belangrijke maatregelen. Bij aanhoudende klachten is het raadzaam een dermatoloog te raadplegen voor diagnostiek, zoals een allergietest, en een gerichte behandeling. Kapperseczeem kan variëren van milde klachten tot ernstige, invaliderende huidproblemen, en tijdig ingrijpen kan verergering voorkomen.
Wat vindt u hier over kapperseczeem?
Op deze pagina vindt u onder andere;
- Symptomen die horen bij kapperseczeem
- Hoe ontstaat kapperseczeem?
- Hoe verloopt de testprocedure?
- Welke behandelingsmogelijkheden zijn er?
- Hoe kunt u een afspraak maken?
- Veel gestelde vragen
Symptomen van kapperseczeem
Er wordt onderscheid gemaakt tussen orthoergisch contacteczeem, dat direct na blootstelling ontstaat door irriterende stoffen die de huidbarrière beschadigen, en allergisch contacteczeem, dat pas enkele uren tot dagen later optreedt door een immuunreactie op een allergeen. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende symptomen van kapperseczeem:
Veelvoorkomende klachten zijn:
- Roodheid
- Jeuk
- Schilferen
- Bultjes
- Brandend gevoel
- Zwelling
- Scheurtjes en pijnlijke kloven
Deze symptomen ontstaan vaak niet direct na contact met het allergeen, maar verschijnen enkele uren tot dagen na de blootstelling.
Roodheid
Roodheid is een van de eerste en meest opvallende symptomen van kapperseczeem. Deze roodheid treedt op wanneer de huid geïrriteerd raakt door veelvuldig contact met water, shampoos, haarverf, bleekmiddelen en andere chemische producten. Voor kappers die dagelijks hun handen blootstellen aan dergelijke stoffen, kan deze roodheid zich ontwikkelen tot een aanhoudend probleem dat niet alleen visueel zichtbaar is, maar ook ongemakkelijk en soms pijnlijk aanvoelt. De roodheid ontstaat doordat de huidbarrière beschadigd raakt en de huid zichzelf probeert te verdedigen tegen irriterende stoffen. Wanneer de beschermende vetlaag van de huid doorbroken wordt, kan de huid uitdrogen en raakt deze gevoeliger voor ontstekingen. Dit leidt tot een rood, gezwollen en soms warm aanvoelende huid.
Jeuk
JJeuk is een veelvoorkomend en vaak vervelend symptoom van kapperseczeem. Voor kappers, die hun handen veelvuldig blootstellen aan irriterende stoffen zoals shampoos, haarkleurmiddelen en andere chemische producten, kan jeuk een voortdurende bron van ongemak zijn. Het krabben aan de jeukende plekken kan tijdelijk verlichting bieden, maar het leidt vaak tot verdere huidbeschadiging, waardoor de symptomen verergeren en een vicieuze cirkel van irritatie en jeuk ontstaat. Jeuk ontstaat als reactie op een verstoorde huidbarrière. Door herhaald contact met water en irriterende stoffen droogt de huid uit en verliest het zijn natuurlijke oliën, waardoor de huidbarrière verzwakt raakt. Dit zorgt ervoor dat de huid gevoeliger wordt voor prikkels en sneller geïrriteerd raakt. De jeuk wordt vaak versterkt door ontstekingen en microscopische beschadigingen in de huid, die de zenuwuiteinden blootstellen en jeuk veroorzaken.
Schilfering
Schilfering is een veelvoorkomend symptoom bij kapperseczeem en kan bijzonder vervelend zijn voor mensen die dagelijks met hun handen werken, zoals kappers. De schilfering ontstaat door de beschadigde huidbarrière en een droge, geïrriteerde huid als gevolg van frequente blootstelling aan water en irriterende stoffen zoals shampoos, haarverf en chemische producten. Deze droge, schilferende huid voelt niet alleen ongemakkelijk aan, maar kan ook zichtbaar storend zijn en de huid verder verzwakken. Schilfering ontstaat wanneer de bovenste laag van de huid, de hoornlaag, zijn vocht en natuurlijke oliën verliest door herhaald contact met irriterende stoffen. Deze beschadiging zorgt ervoor dat de huidcellen zich sneller afstoten, waardoor er kleine, droge huidschilfers ontstaan. Door de verstoorde huidbarrière kan de huid zich moeilijk herstellen en raakt ze gevoeliger voor verdere uitdroging en schade, wat de schilfering nog erger maakt.
Bultjes
Bij kapperseczeem kunnen er kleine bultjes of blaasjes op de handen ontstaan. Deze bultjes zijn het gevolg van een allergische of irritatieve reactie. Het immuunsysteem reageert op deze stoffen door ontstekingen te veroorzaken, wat kan leiden tot het vormen van jeukende, rode bultjes. De bultjes kunnen irritatie veroorzaken en, bij krabben, verergeren of geïnfecteerd raken.
Brandend gevoel
Het brandende gevoel bij kapperseczeem ontstaat door de beschadiging van de huidbarrière. De natuurlijke beschermlaag van de huid wordt aangetast door constant contact met water en irriterende stoffen, waardoor de huid kwetsbaar wordt en gevoeliger reageert. Wanneer de huid deze bescherming verliest, kunnen zelfs milde stoffen zoals water of zeep een pijnlijk, branderig gevoel veroorzaken. Bovendien kan een ontsteking in de huid bijdragen aan het branderige gevoel, doordat ontstekingsstoffen inwerken op de zenuwen in de huid.
Zwelling
Zwelling bij kapperseczeem is een gevolg van een ontstekingsreactie. Wanneer de huid wordt blootgesteld aan irriterende stoffen en deze de beschermende huidbarrière beschadigen, reageert het lichaam met een ontstekingsreactie om de huid te beschermen. Dit proces zorgt ervoor dat extra vocht en immuuncellen naar het gebied worden gestuurd om de huid te helpen herstellen. Het gevolg is dat de huid gezwollen en vaak warm en rood wordt. Deze zwelling kan de huid strak laten aanvoelen en pijnlijk zijn, vooral wanneer het gepaard gaat met andere symptomen zoals jeuk of kloofjes.
Scheurtjes en pijnlijke kloven
De huid barrière is ontworpen om de huid te beschermen tegen uitdroging en het binnendringen van schadelijke stoffen. Bij kapperseczeem is de huid echter vaak droog en kwetsbaar door frequente blootstelling aan irriterende stoffen. Hierdoor verliest de huid haar natuurlijke oliën en raakt ze beschadigd, waardoor kleine scheurtjes en kloofjes kunnen ontstaan. Deze scheurtjes kunnen dieper worden wanneer de huid blijft bewegen of wanneer ze niet op tijd worden verzorgd. Vaak ontstaan deze pijnlijke kloofjes op plaatsen die veel worden gebogen, zoals de knokkels, waar de huid dunner en gevoeliger is.
Hoe ontstaat kapperseczeem?
Kapperseczeem ontstaat door regelmatig en langdurig contact met irriterende stoffen en allergenen die veel voorkomen in de kappersbranche. Herhaald contact met water speelt een belangrijke rol, omdat kappers vaak hun handen wassen en veel met water werken. Dit verzwakt de natuurlijke beschermlaag van de huid, waardoor deze gevoeliger wordt voor irriterende stoffen en allergenen. Daarnaast zorgt blootstelling aan chemische producten, zoals shampoos, conditioners, haarverf, bleekmiddelen, en permanentvloeistoffen, voor extra risico. Deze producten bevatten vaak chemicaliën die de huid kunnen irriteren of zelfs een allergische reactie kunnen veroorzaken. Ook mechanische irritatie door het gebruik van borstels, kammen en andere instrumenten kan de huid beschadigen en irriteren.
Allergieën voor bepaalde ingrediënten, zoals parfums, conserveringsmiddelen en kleurstoffen, spelen een rol bij het ontstaan van kapperseczeem. Deze allergische reacties, ook wel contactallergieën genoemd, kunnen ervoor zorgen dat de huid langdurig reageert wanneer deze in contact komt met allergenen. Het gebruik van handschoenen is belangrijk om de huid te beschermen tegen irriterende stoffen, maar kan ook een broeierig effect veroorzaken, vooral bij langdurig gebruik van latexhandschoenen. Dit kan zweten en irritatie verergeren. Ten slotte hebben mensen met een gevoelige huid of aanleg voor eczeem (atopie) een verhoogd risico om kapperseczeem te ontwikkelen.
Met welke test kunt u de oorzaak van het kapperseczeem achterhalen?
Bij de plaktest worden kleine hoeveelheden van verschillende mogelijke allergenen, zoals haarkleurstoffen, conserveermiddelen en parfums, op de huid aangebracht met behulp van pleisters. Deze pleisters blijven 48 uur op de huid zitten en worden daarna verwijderd, waarna de huid enkele dagen wordt gecontroleerd op eventuele allergische reacties. Aan de hand van deze testresultaten kan een dermatoloog of allergoloog vaststellen welke stoffen mogelijk het eczeem veroorzaken.
Hoe ziet het testproces van plakproeven er precies uit?
Intake
Tijdens de eerste afspraak heeft u een intakegesprek met de arts of assistente. Na dit gesprek worden er meerdere pleisters op uw rug geplakt. Deze pleisters bevatten verschillende stoffen die mogelijk allergische reacties kunnen veroorzaken. Het is belangrijk dat de pleisters goed blijven zitten. Het is daarom cruciaal om gedurende deze periode niet te sporten, te douchen of andere activiteiten te doen die de pleisters kunnen doen loslaten.
Test
Bij de tweede afspraak worden de pleisters van uw rug verwijderd. Om de plekken waar de stoffen hebben gezeten goed terug te kunnen vinden, worden deze locaties gemarkeerd met een huidstift. Omdat deze markeringen mogelijk kunnen afgeven op uw kleding, raden we aan om tijdens deze afspraak lichte kleding te dragen. Ook na deze afspraak is het belangrijk om niet te douchen of te sporten, zodat de markeringen goed zichtbaar blijven voor de volgende afspraak.
Uitslag
Tijdens het derde bezoek bekijkt de dermatoloog de huidreacties op de gemarkeerde plekken. De reacties worden zorgvuldig afgelezen en direct met u besproken. U krijgt tijdens dit gesprek te horen of er sprake is van een allergie en voor welke stoffen u mogelijk allergisch bent. U ontvangt een allergie-paspoort en brochures over de vastgestelde allergenen.
Behandelingsmogelijkheden tegen kapperseczeem
Behandelingsmogelijkheden tegen kapperseczeem omvatten zowel preventieve maatregelen als medische interventies:
- Vermijden van irriterende stoffen en allergenen: Beperk het contact met bekende irriterende stoffen en allergenen zoveel mogelijk. Dit kan door het dragen van beschermende handschoenen bij het werken met water en chemische producten.
- Beschermende handschoenen: Gebruik nitril- of vinylhandschoenen in plaats van latexhandschoenen om het risico op allergische reacties te verminderen. Zorg ervoor dat de handschoenen goed passen en vervang ze regelmatig om zweten en irritatie te minimaliseren.
- Huidverzorging: Breng regelmatig een ongeparfumeerde, hydraterende crème aan om de huid soepel en gehydrateerd te houden. Dit helpt de natuurlijke beschermlaag van de huid te herstellen en te behouden.
- Topische corticosteroïden: Bij ernstige of acute symptomen kan een arts een corticosteroïde zalf of crème voorschrijven om ontstekingen en jeuk te verminderen.
- Aanpassingen op de werkplek: Probeer het werk zo te organiseren dat blootstelling aan water en chemische stoffen wordt verminderd. Dit kan door taken af te wisselen of door hulpmiddelen te gebruiken die direct huidcontact vermijden.
- Educatie en training: Volg trainingen over huidbescherming en het juiste gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen om verdere irritatie te voorkomen.
- Medisch advies: Raadpleeg een dermatoloog of een andere medische professional voor een nauwkeurige diagnose en een behandelplan op maat.
Het is belangrijk om tijdig actie te ondernemen om verdere verergering van de symptomen te voorkomen en de huid gezond te houden.
Artikel geschreven door: Jamy van den Brink (Huidtherapeut)
Gecontroleerd door: Folkert Blok (Dermatoloog)
Datum publicatie: 11 november 2024
Datum laatste wijziging: 25 november 2024