Pinda allergie

Een pinda allergie, wat is het het precies?

Een pinda-allergie is een overreactie van het immuunsysteem op eiwitten die van nature in pinda’s aanwezig zijn. Bij mensen met een pinda-allergie beschouwt het immuunsysteem deze eiwitten als schadelijk, waardoor het lichaam histamine en andere stoffen vrijgeeft die ontstekingsreacties veroorzaken. Dit kan leiden tot allergische symptomen, variërend van mild (zoals jeuk of uitslag) tot ernstig (zoals ademhalingsproblemen of anafylaxie). Een pinda-allergie kan ernstig zijn, en zelfs een kleine hoeveelheid pinda’s kan een reactie veroorzaken, waardoor het belangrijk is om altijd alert te zijn en pinda’s volledig te vermijden.

Wat vindt u hier over een pinda allergie?

Op deze pagina vindt u onder andere;

• Symptomen die horen bij een pinda allergie
• Hoe ontstaat een pinda allergie?
• Kruisreacties
• Hoe verloopt de testprocedure?
• Welke behandelingsmogelijkheden zijn er?
• Meest voorkomende producten met pinda’s
• Hoe kunt u een afspraak maken?

Symptomen die horen bij een pinda allergie

De symptomen van een pinda-allergie kunnen variëren van mild tot ernstig en treden meestal op binnen enkele minuten tot enkele uren na het eten van pinda’s. Veelvoorkomende symptomen zijn onder andere:

• Huidreacties: jeuk, roodheid, netelroos of uitslag

• Zwelling: vooral rond de lippen, tong, keel of gezicht

• Maag-darmklachten: misselijkheid, braken of diarree

• Ademhalingsmoeilijkheden: verstopte neus, hoesten, piepende ademhaling of kortademigheid

• Duizeligheid of flauwvallen: veroorzaakt door een daling van de bloeddruk

• Pijn op de borst of een versnelde hartslag

• Anafylaxie: in ernstige gevallen kan een levensbedreigende reactie optreden, met ernstige ademhalingsproblemen, zwelling van de luchtwegen, een scherpe daling van de bloeddruk en verlies van bewustzijn. Anafylaxie vereist onmiddellijke medische behandeling, meestal met een injectie van epinefrine (adrenaline).

Hoe ontstaat een pinda allergie?

Een pinda-allergie ontstaat wanneer het immuunsysteem eiwitten in pinda’s herkent als schadelijk. Bij de eerste blootstelling aan pinda-eiwitten produceert het immuunsysteem antilichamen, specifiek IgE-antilichamen, die zich hechten aan bepaalde cellen in het lichaam, zoals mastcellen en basofielen. Bij een volgende blootstelling aan pinda’s herkent het immuunsysteem de eiwitten opnieuw, waardoor de mastcellen histamine en andere stoffen vrijgeven. Deze stoffen veroorzaken ontstekingen en allergische reacties, zoals jeuk, zwelling, ademhalingsproblemen en in ernstige gevallen anafylaxie. Het immuunsysteem reageert dus abnormaal op een stof die voor de meeste mensen onschadelijk is, en dit leidt tot de allergische symptomen die gepaard gaan met een pinda-allergie.

Kruisreacties

Kruisreacties bij een notenallergie kunnen optreden wanneer het immuunsysteem van een persoon reageert op eiwitten in andere stoffen die chemisch vergelijkbaar zijn met die in noten. Dit kan vooral gebeuren met bepaalde pollen, peulvruchten en andere noten. Hier zijn enkele veelvoorkomende kruisreacties:

• Graspollen: Personen met een allergie voor gras kunnen ook reacties ervaren bij  pinda.

• Er kan een kruisreactie optreden met erwten, linzen en bonen (5% kans).

Hoe verloopt de testprocedure?

Bij Allergie Centra Nederland doen we enkel de skinpricktest om allergieën vast te stellen, waaronder een allergie voor pinda’s. Deze test is snel, veilig en relatief eenvoudig.

Bij de skinpricktest wordt een klein beetje van het allergeen (in dit geval bijvoorbeeld pinda, hazelnoot of amandel) op de huid van de onderarm aangebracht. Vervolgens wordt met een fijn naaldje de huid licht geprikt, zodat het allergeen in de huid kan doordringen. Het doel is om te kijken of het immuunsysteem van het lichaam reageert op de stof. Als er een allergische reactie optreedt, zoals een rode plek of jeuk, wijst dit erop dat de persoon allergisch is voor het getest allergeen.

De huidreactie wordt na een paar minuten beoordeeld. Een positieve reactie betekent dat er een allergie aanwezig kan zijn, terwijl een negatieve reactie aangeeft dat er waarschijnlijk geen allergie voor het getest allergeen is.

In sommige gevallen kan ook een provocatietest worden uitgevoerd, maar deze test wordt doorgaans alleen uitgevoerd in ziekenhuizen of medische centra die beschikken over een crash unit, omdat het een risicovollere test is. Bij een provocatietest wordt het allergeen (bijvoorbeeld hazelnoot) in gecontroleerde hoeveelheden toegediend, meestal via orale inname, om te zien of er een allergische reactie optreedt. Gezien de mogelijke ernstige reacties, zoals anafylaxie, wordt deze test alleen uitgevoerd onder toezicht van medische professionals in een omgeving waar snel ingegrepen kan worden.

Daarom voert Allergie Centra Nederland enkel de skinpricktest uit, die veiliger is en minder kans op ernstige bijwerkingen heeft.

Welke behandelingsmogelijkheden zijn er?

• Vermijden van allergenen: Het vermijden van het allergeen vormt de basis van de behandeling. Dit betekent dat pinda’s volledig uit het dieet worden verwijderd. Het lezen van etiketten is essentieel om verborgen allergenen te herkennen, en bij bewerkte producten is extra alertheid geboden vanwege het risico op kruisbesmetting.
• Medicatie: Medicatie speelt een belangrijke rol bij het beheersen van allergische reacties. Voor patiënten met risico op anafylaxie is een adrenaline-auto-injector, zoals een EpiPen, onmisbaar. Deze moet altijd beschikbaar zijn, en patiënten krijgen instructies over het juiste gebruik ervan in noodgevallen. Voor mildere klachten, zoals jeuk, huiduitslag of lichte zwellingen, kunnen antihistaminica worden voorgeschreven. Deze medicijnen helpen om de symptomen te verminderen door het blokkeren van histamine.
• Voedingstherapie: Begeleiding door een gespecialiseerde diëtist is belangrijk voor patiënten met uitgebreide voedingsrestricties. Een diëtist helpt bij het opstellen van een veilig, volwaardig dieet dat past bij de behoeften van de patiënt en voorkomt tekorten aan voedingsstoffen.

Deze behandelmethoden worden afgestemd op de individuele situatie van de patiënt, met als doel een veilige en volwaardige deelname aan het dagelijks leven mogelijk te maken.

Meest voorkomende producten met pinda

Pinda’s komen in veel producten voor, zowel in pure vorm als verwerkt in andere producten. De meest voorkomende producten met pinda’s zijn onder andere:

Pure pinda’s:

• Pinda’s: zowel ongezouten als gezouten, vaak als snack gegeten.
• Pindakaas: gemaakt van gemalen pinda’s, vaak gebruikt op brood of in bakrecepten.
• Pinda’s in gebak: zoals in cakes, koekjes of gebakken producten.

Verwerkte producten:

• Pesto: sommige pesto’s worden gemaakt met pinda’s, in plaats van pijnboompitten.
• Satésaus: vaak gemaakt van gemalen pinda’s, vooral bij Indonesische gerechten.
• Chocolade: zoals chocolade met pinda’s of producten zoals Snickers of M&M’s.
• Notenrepen: zoals energierepen of mueslirepen die pinda’s bevatten.
• Sauzen en dressings: sommige sauzen, vooral in Aziatische gerechten, kunnen pinda’s bevatten, zoals pinda-dipsauzen.
• Energie- en snackbars: veel bars bevatten pinda’s voor extra energie en crunch.

Verwerkte snacks:

• Pindamix: gemengde notenmixen die pinda’s bevatten.
• Pinda’s in zoetwaren: zoals chocoladepinda’s of gezouten pinda’s in snoep en snacks.

Andere producten:

• Pindakaas in gebak: in bijvoorbeeld taarten, koekjes of muffins.
• Pindaboter: een alternatief voor boter, vaak gebruikt in smoothies of op brood.

Het is belangrijk om altijd de etiketten goed te lezen, omdat pinda’s vaak verborgen kunnen zijn in bewerkte voedingsmiddelen.

Artikel geschreven door: Jamy van den Brink (Huidtherapeut)

Gecontroleerd door: Folkert Blok (Dermatoloog)

Datum publicatie: 8 mei 2025

Datum laatste wijziging: 8 mei 2025