Latexallergie, wat is het het precies?

Latexallergie is een allergische reactie op natuurlijke rubberlatex, een substantie die afkomstig is van het sap van de rubberboom (Hevea brasiliensis). Latex wordt gebruikt in een breed scala aan producten, zoals handschoenen, ballonnen, elastiekjes, condooms en medische hulpmiddelen. Bij mensen met een latexallergie herkent het immuunsysteem bepaalde eiwitten in de latex als schadelijk, wat een allergische reactie veroorzaakt.

Er zijn verschillende vormen van latexallergie:

  1. Type I (IgE-gemedieerde allergie): Dit is een directe en soms ernstige allergische reactie. Symptomen kunnen variëren van jeuk en huiduitslag tot ernstigere reacties zoals ademhalingsmoeilijkheden, een zwelling in het gezicht, of anafylaxie, wat levensbedreigend kan zijn.
  2. Type IV (vertraagde allergische reactie): Dit is een contactallergie en treedt enkele uren tot dagen na blootstelling op. Het veroorzaakt meestal roodheid, jeuk, en zwelling op de plek van contact, zoals de handen na het dragen van latexhandschoenen.

Wat vindt u hier over een latexallergie?

Op deze pagina vindt u onder andere;

  • Welke symptomen kunnen horen bij een latexallergie
  • Hoe ontstaat een latexallergie?
  • Hoe verloopt de testprocedure?
  • Welke behandelingsmogelijkheden zijn er?
  • Hoe kunt u een afspraak maken?
  • Veelgestelde vragen

Symptomen van een latexallergie

Milde tot matige symptomen:

  • Jeuk of irritatie op de huid (vaak op de plek van contact, zoals de handen na het dragen van handschoenen)
  • Eczeem
  • Zwelling
  • Roodheid
  • Bultjes
  • Blaasjes

Ernstigere symptomen:

  • Loopneus, niezen, en jeukende ogen
  • Hoesten of piepende ademhaling
  • Geïrriteerde en gezwollen lippen, tong of mond bij contact met latex in mondproducten (zoals ballonnen)
  • Buikpijn, misselijkheid, of braken bij inname van producten die latex bevatten

Anafylactische reactie (bij ernstige IgE-gemedieerde allergie):

  • Snelle en ernstige zwelling van de lippen, tong, keel of gezicht
  • Moeite met ademhalen en benauwdheid
  • Versnelde hartslag of een daling in de bloeddruk, wat kan leiden tot duizeligheid of flauwvallen

Jeuk of irritatie op de huid

Jeuk bij een latexallergie ontstaat vaak op de plek waar de huid in contact komt met latex, zoals de handen na het dragen van latexhandschoenen. Deze jeuk is meestal intens en aanhoudend, wat de neiging geeft om te krabben. Krabben kan de jeuk echter verergeren en de huid verder irriteren. De jeuk kan kort na het contact beginnen en aanhouden zolang de huid geïrriteerd blijft, wat vaak pas vermindert na het verwijderen van het latexproduct en het behandelen van de huid.

Contacteczeem

Contacteczeem, ook bekend als contactdermatitis, is een ontstekingsreactie van de huid die optreedt wanneer deze in direct contact komt met een irriterende stof of een allergeen. Er zijn twee hoofdtypen: allergisch contacteczeem en irritatief contacteczeem. Allergisch contacteczeem treedt op wanneer het immuunsysteem reageert op een specifieke stof, zoals nikkel, parfum of bepaalde planten. De huid reageert met symptomen zoals roodheid, zwelling, jeuk, en de vorming van blaasjes die kunnen overgaan in vochtige plekken of korstjes.
Irritatief contacteczeem ontstaat door regelmatige blootstelling aan irriterende stoffen zoals chemicaliën, schoonmaakmiddelen, of veelvuldig handen wassen. Dit type eczeem beschadigt de huidbarrière, wat leidt tot droogheid, roodheid, schilfering, en soms barstjes of kloven. Dit is dus geen contactallergie. 

Zwelling

Zwelling, ook wel oedeem genoemd, is een veelvoorkomend symptoom bij een latexallergie en treedt op wanneer het lichaam reageert op een allergene stof door vocht in de huidweefsels vast te houden. Dit leidt tot een zichtbare en voelbare verdikking van het aangedane gebied. De zwelling kan variëren in ernst: van mild, waarbij het gebied slechts licht opgezwollen is, tot ernstig, waarbij de huid strak gespannen aanvoelt en de zwelling duidelijk opvalt. Zwelling gaat vaak gepaard met andere symptomen zoals roodheid, jeuk, en soms warmte, omdat het lichaam probeert de allergene stof te bestrijden.

Roodheid

Roodheid is een veelvoorkomend symptoom bij een latexallergie en ontstaat wanneer de huid geïrriteerd raakt door contact met een allergeen. Deze roodheid, ook wel erytheem genoemd, is vaak een vroege reactie van de huid op de allergie en manifesteert zich als een ontstoken, soms warme, en duidelijk zichtbare roodheid op het aangedane gebied. De huid kan gespannen aanvoelen en gepaard gaan met jeuk, branderigheid, en soms zwelling. De roodheid kan variëren van licht roze tot fel rood, afhankelijk van de ernst van de reactie. Het symptoom verschijnt meestal binnen enkele uren tot dagen na blootstelling aan de allergene stof.

Bultjes

Bultjes, ook wel papels genoemd, zijn een veelvoorkomend symptoom bij een latexallergie. De bultjes zijn kleine, verhoogde, vaak jeukende plekjes die variëren in grootte en kleur. Ze kunnen huidkleurig, rood of lichtroze zijn, en ze voelen meestal ruw of bobbelig aan. Soms gaan de bultjes samen met andere symptomen zoals roodheid, zwelling of blaasjes. Deze bultjes kunnen enkele uren tot dagen na blootstelling aan het allergeen verschijnen en kunnen ongemak en jeuk veroorzaken. In sommige gevallen kunnen ze zich ontwikkelen tot blaasjes die gevuld zijn met vocht, vooral als de allergische reactie ernstiger is.

Blaasjes en blaren

Blaasjes, ook wel vesikels genoemd, zijn kleine, met vocht gevulde blaasjes die vaak optreden als symptoom van een latexallergie. Ze vormen zich meestal op de huid nadat deze in contact is gekomen met een allergeen en een sterkere ontstekingsreactie heeft veroorzaakt. Deze blaasjes zijn klein en doorschijnend en kunnen variëren van een paar millimeter tot iets groter. Ze bevinden zich vaak op een achtergrond van roodheid en zwelling en kunnen gepaard gaan met jeuk, branderigheid en een onaangenaam trekkend gevoel van de huid. In sommige gevallen kunnen de blaasjes samenkomen tot grotere blaren. Als de blaasjes openbarsten of worden gekrabd, kan er vocht uit lekken, waardoor de huid nat aanvoelt en er een risico op infectie ontstaat. Na verloop van tijd drogen de blaasjes op en vormen ze korstjes. Dit symptoom kan enkele dagen tot weken duren, afhankelijk van de ernst van de allergische reactie en hoe de huid wordt verzorgd.

Ernstigere symptomen

Bij een latexallergie kunnen ernstigere reacties optreden dan alleen huidirritatie. Naast huidklachten ontwikkelen sommige mensen symptomen zoals een loopneus, niezen en jeukende ogen, die sterk op allergische rhinitis lijken. In ernstigere gevallen veroorzaakt latex hoesten en piepende ademhaling door geïnhaleerde latexdeeltjes, wat ademhalingsproblemen geeft. Contact met latex in mondproducten, zoals ballonnen, kan leiden tot gezwollen en geïrriteerde lippen, tong en mond, wat ongemak en risico op verdere zwelling met zich meebrengt. Bij inname van latex kunnen er ook gastro-intestinale symptomen ontstaan, zoals buikpijn, misselijkheid en braken, wat wijst op een systemische reactie.

Anafylactische reactie

Anafylactische reacties bij een latexallergie komen specifiek voor bij een IgE-gemedieerde (Type I) allergie en niet bij een type IV allergie, vanwege het verschil in hoe het immuunsysteem op latex reageert. Bij een IgE-gemedieerde allergie herkent het immuunsysteem bepaalde eiwitten in latex als gevaarlijk en reageert door specifieke antilichamen, Immunoglobuline E (IgE), aan te maken. Deze IgE-antilichamen binden zich aan mestcellen, die grote hoeveelheden histamine en andere ontstekingsmediatoren vrijlaten wanneer opnieuw contact met latex optreedt. Deze plotselinge en massale histamine-afgifte veroorzaakt de snelle zwelling, ademhalingsproblemen en bloeddrukdaling die kenmerkend zijn voor anafylaxie.

Bij een type IV-latexallergie is er geen betrokkenheid van IgE-antilichamen. In plaats van antilichamen, reageren T-cellen (een ander type immuuncel) op de latexcomponenten, wat leidt tot een ontstekingsreactie die zich pas na enkele uren tot dagen ontwikkelt. Dit type reactie veroorzaakt eerder lokaal contacteczeem, zoals roodheid en jeuk op de huid, maar heeft niet dezelfde acute en systemische effecten als een IgE-gemedieerde reactie. Hierdoor ontstaan bij type IV-latexallergie geen levensbedreigende symptomen zoals anafylaxie.

Latexallergie
Latexallergie

Hoe ontstaat een latex allergie?

Een latex allergie ontstaat doordat het immuunsysteem bepaalde eiwitten in natuurlijke rubberlatex als schadelijk ziet. De afweer van het lichaam reageert op deze eiwitten, wat een allergische reactie veroorzaakt. Er zijn verschillende factoren die het risico op het ontwikkelen van een latexallergie verhogen:

  • Herhaald contact met latex: Mensen die vaak in aanraking komen met latexproducten, zoals zorgmedewerkers die regelmatig latex handschoenen dragen, hebben een hoger risico. Naast zorgpersoneel lopen ook schoonmakers, kappers, en mensen in de voedingsindustrie risico, omdat zij vaak in contact komen met latexhandschoenen en andere latexproducten. Herhaalde blootstelling verhoogt de kans dat het immuunsysteem op de latexeiwitten reageert.
  • Genetische aanleg: Net als bij veel andere allergieën kan erfelijkheid een rol spelen. Mensen met een familiegeschiedenis van allergieën hebben mogelijk meer kans op een latexallergie.
  • Bepaalde andere allergieën: Sommige mensen met latexallergie hebben ook een allergie voor bepaalde voedingsmiddelen, zoals bananen, avocado’s, kiwi’s en kastanjes. Dit komt door kruisreactiviteit, waarbij de eiwitten in deze vruchten lijken op die in latex, waardoor het immuunsysteem op beide kan reageren.
  • Beschadigde huid: Langdurig gebruik van latexhandschoenen of contact met latex kan de huidbarrière verzwakken. Beschadigde of geïrriteerde huid kan latexeiwitten sneller opnemen, wat de kans op sensibilisatie verhoogt.

Door deze factoren kan het immuunsysteem geleidelijk overgevoelig worden voor latex, wat leidt tot een allergische reactie bij toekomstige blootstellingen.

Met welke test kunt u bepalen of u een latexallergie heeft?

Om een latexallergie vast te stellen, kunnen verschillende testen worden gebruikt, afhankelijk van de vermoedelijke ernst van de allergie:

Huidpriktest (Priktest)

Bij een huidpriktest worden kleine druppels met latexextract op de huid aangebracht, meestal op de onderarm, en wordt de huid vervolgens lichtjes geprikt zodat het extract in de huid komt. Als er binnen 15-20 minuten roodheid, zwelling of jeuk ontstaat op de plek van de prik, kan dit wijzen op een latexallergie.

Bloedtest (specifieke IgE-test)

Met een bloedtest kan worden gemeten of er specifieke IgE-antistoffen tegen latex in het bloed aanwezig zijn. Een verhoogde hoeveelheid van deze antistoffen wijst op een allergische gevoeligheid voor latex. Deze test is vooral nuttig als er een risico bestaat op een ernstige allergische reactie, zoals anafylaxie. Deze test voeren wij momenteel niet uit binnen ons centrum.

Huidplakproef (Patchtest)

Bij een vertraagde contactallergie (type IV, zoals contacteczeem) kan een plakproef worden gebruikt, waarbij pleisters met latex op de huid worden aangebracht. Dit testtype is echter niet geschikt voor het vaststellen van onmiddellijke (IgE-gemedieerde) reacties

Hoe ziet het testproces voor een latexallergie er precies uit?

Intake

Tijdens de eerste afspraak heeft u een intakegesprek met de arts of assistente. Na dit gesprek worden er meerdere pleisters op uw rug geplakt. Deze pleisters bevatten verschillende stoffen die mogelijk allergische reacties kunnen veroorzaken. Het is belangrijk dat de pleisters goed blijven zitten. Het is daarom cruciaal om gedurende deze periode niet te sporten, te douchen of andere activiteiten te doen die de pleisters kunnen doen loslaten.

Testen op latex allergie

Bij de tweede afspraak worden de pleisters van uw rug verwijderd. Om de plekken waar de stoffen hebben gezeten goed terug te kunnen vinden, worden deze locaties gemarkeerd met een huidstift. Omdat deze markeringen mogelijk kunnen afgeven op uw kleding, raden we aan om tijdens deze afspraak lichte kleding te dragen. Ook na deze afspraak is het belangrijk om niet te douchen of te sporten, zodat de markeringen goed zichtbaar blijven voor de volgende afspraak.

Uitslag

Tijdens het derde bezoek bekijkt de dermatoloog de huidreacties op de gemarkeerde plekken. De reacties worden zorgvuldig afgelezen en direct met u besproken. U krijgt tijdens dit gesprek te horen of er sprake is van een allergie en voor welke stoffen u mogelijk allergisch bent. U ontvangt een allergie-paspoort en brochures over de vastgestelde allergenen.

Behandelingsmogelijkheden tegen latexallergie

  • Latex vermijden: Gebruik latexvrije alternatieven, zoals nitril- of vinylhandschoenen.
  • Medicatie: Antihistaminica helpen bij milde reacties. Corticosteroïden worden gebruikt voor de behandeling van huidreacties. Voor ernstige gevallen is een adrenaline-injector (EpiPen) noodzakelijk.
  • Voorlichting: Mensen met een latexallergie leren kruisreacties met bepaalde voedingsmiddelen (zoals bananen en avocado’s) te herkennen en hoe ze snel op symptomen kunnen reageren om complicaties te voorkomen.

Artikel geschreven door: Jamy van den Brink (Huidtherapeut)

Gecontroleerd door: Folkert Blok (Dermatoloog)

Datum publicatie: 31 oktober 2024

Datum laatste wijziging: 6 november 2024

Veelgestelde vragen bij een latexallergie

Welke symptomen kunnen wijzen op een latexallergie?

Symptomen van een latexallergie kunnen variëren afhankelijk van het type allergie. Veelvoorkomende reacties zijn kortademigheid, niezen, jeukende ogen, en soms zelfs anafylactische reacties (Bij Type I allergie). Type IV allergie, een contactallergie, veroorzaakt vaak huidklachten zoals roodheid, jeuk en eczeem na langdurig contact met latexproducten, zoals handschoenen​.

Welke producten bevatten latex en moeten vermeden worden?

Veelvoorkomende producten die latex bevatten zijn handschoenen, ballonnen, elastiekjes, en medische hulpmiddelen zoals catheters. Latexvrije alternatieven zijn onder andere polyurethaan condooms en vinyl huishoudhandschoenen​

Wie loopt een verhoogd risico op een latexallergie?

Mensen in beroepen met regelmatig latexgebruik, zoals zorgverleners, schoonmakers en mensen in de rubberindustrie, hebben een verhoogd risico. Ook mensen met eerdere operaties of bepaalde allergieën, zoals tegen tropisch fruit, kunnen gevoeliger zijn voor latexallergie

Hoe kan ik een latexallergische reactie voorkomen?

Vermijd contact met latex door latexvrije alternatieven te gebruiken, zoals nitril- of vinylhandschoenen. Het is ook aan te raden om je arts en zorgverleners altijd op de hoogte te stellen van je allergie en een medische armband te dragen voor noodgevallen.

Meer soorten allergieën

Beroepsallergie

Beroepsallergieën ontstaan wanneer mensen allergisch worden voor stoffen waarmee ze regelmatig in contact komen tijdens hun werk.

Meer over beroepsallergie

Contactallergie

Contactallergie, wat is het het precies? Contactallergie, ook wel allergische contactdermatitis genoemd, ontstaat wanneer de huid in aanraking komt met een allergeen, wat leidt tot een allergische reactie. Deze reactie wordt veroorzaakt door stoffen die normaal gesproken onschadelijk zijn, zoals nikkel, latex, parfum, of bepaalde chemicaliën in cosmetica en schoonmaakmiddelen.

Meer over contactallergie

Geneesmiddelallergie

Een reactie van het immuunsysteem op bepaalde medicijnen die kan leiden tot symptomen zoals huiduitslag, jeuk, zwelling, ademhalingsproblemen.

Meer over geneesmiddelallergie

Insectengifallergie

Insectengifallergie, wat is het het precies?
Insectengifallergie is een allergische reactie op het gif dat sommige insecten injecteren wanneer ze steken. Het komt voornamelijk voor bij steken van wespen, bijen, horzels en soms ook mieren. Een insectengifallergie ontstaat wanneer het immuunsysteem overdreven reageert op de eiwitten in het gif, waardoor er een allergische reactie ontstaat. Dit kan variëren van milde symptomen, zoals zwelling en roodheid op de plek van de steek, tot ernstige systemische reacties die het hele lichaam treffen.

Meer over insectengifallergie

Luchtwegallergie

Een luchtwegallergie, ook wel inhalatieallergie genoemd, ontstaat wanneer je kleine deeltjes inademt, zoals pollen, huisstofmijt, schimmelsporen en dierlijke huidschilfers. Deze deeltjes worden allergenen genoemd. Wanneer ze in je luchtwegen terechtkomen, kan je immuunsysteem overreageren en een allergische reactie veroorzaken.

Meer over luchtwegallergie

Voedselallergie

Een abnormale reactie op bepaalde eiwitten in voedsel die kan leiden tot symptomen zoals huiduitslag, zwelling, en ademhalingsproblemen.

Meer over voedselallergie

Zonneallergie

Zonneallergie is een overgevoelige reactie van de huid op zonlicht. Als je zonneallergie hebt, krijg je vaak last van bultjes, roodheid en jeuk na het zonnen.

Meer over zonneallergie
Contact

Afspraak maken?

Om bij Allergie Centra Nederland een afspraak te kunnen maken hebben wij een verwijzing nodig van uw huisarts of specialist. Zodra wij deze hebben ontvangen plannen wij graag een afspraak met u in. U mag ons natuurlijk ook altijd zelf bellen.

📢 Belangrijke mededeling

Vanwege een werkbezoek in het buitenland zijn wij gesloten voor patiëntenzorg van dinsdag 11 februari tot en met vrijdag 21 februari.

📩 Vragen? Neem contact met ons op via het contactformulier of info@allergiecentra.nl.
Bij telefonisch contact wordt u verbonden met een callcenter; zij noteren uw vraag, en wij nemen zo snel mogelijk contact met u op. Tijdens ons werkbezoek in het buitenland gebeurt dit per e-mail vanwege beperkte telefonische bereikbaarheid en het tijdverschil.

📅 Afspraak maken? Dat kan weer vanaf 24 februari.

Bedankt voor uw begrip!