Als je jarenlang worstelt met acne die maar niet overgaat, kan isotretinoïne – beter bekend onder de merknaam Roaccutane – dé oplossing zijn. Dit krachtige medicijn, afgeleid van vitamine A, wordt wereldwijd beschouwd als de gouden standaard bij de behandeling van ernstige acne, zoals nodulocystische acne of acne die niet reageert op andere therapieën. Het werkt door de talgproductie in de huid te verminderen, ontstekingen te remmen en verstopte poriën te voorkomen. Hierdoor pakt het de kern van acneproblemen aan en biedt het vaak een blijvende verbetering. Voor veel mensen betekent dit eindelijk een gezonde, heldere huid waar jarenlang naar is verlangd.
Toch roept isotretinoïne soms vragen op, vooral bij mensen met voedselallergieën. Heb je bijvoorbeeld een pinda-allergie of soja-allergie, dan vraag je je misschien af: “Is dit middel wel veilig voor mij?”. De reden voor deze bezorgdheid ligt in de aanwezigheid van gehydrogeneerde sojaolie in isotretinoïne capsules. Soja wordt namelijk vaak gekoppeld aan mogelijke reacties bij mensen met een pinda-allergie vanwege hun overeenkomstige eiwitstructuren. Hoewel dit in theorie logisch klinkt, laat de wetenschap een ander verhaal zien.
Wat zeggen de feiten? Kun je isotretinoïne zonder problemen gebruiken of zijn de risico’s groter dan gedacht? In deze blog bespreken we wat de wetenschap heeft ontdekt. Zo krijg je een helder en evenwichtig beeld van isotretinoïne bij pinda-allergie en kun je samen met je arts de beste beslissing nemen.
De connectie tussen pinda en soja
Pinda’s en soja behoren tot dezelfde plantenfamilie, de vlinderbloemigen. Daardoor delen ze enkele eiwitstructuren, wat kan leiden tot cross-reactiviteit. Dat betekent dat het immuunsysteem bij een pinda-allergie mogelijk ook op soja kan reageren.
Sojaolie in isotretinoïne
De European Food Safety Authority (EFSA) heeft de mogelijke allergeniciteit van volledig geraffineerde sojaolie onderzocht. Belangrijkste conclusie:
- Volledig geraffineerde sojaolie bevat extreem lage hoeveelheden eiwit (tussen 100 en 270 µg per kilogram).
- Deze hoeveelheid ligt onder de drempel die nodig is om een allergische reactie te veroorzaken bij de meeste pinda-allergische patiënten.
- Uit klinische studies met pinda-allergische deelnemers bleek dat niemand een ernstige reactie had bij blootstelling aan geraffineerde sojaolie.
Kortom: sojaolie in isotretinoïne is zo goed gezuiverd dat het bijna geen soja-eiwit meer bevat. Toch blijft voorzichtigheid geboden, zeker bij patiënten met een ernstige allergie zoals anafylaxie.
Isotretinoïne bij patiënten met een pinda- of soja-allergie
Een recent onderzoek uit 2022, gepubliceerd in de Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology, keek specifiek naar de veiligheid van isotretinoïne bij mensen met een pinda-allergie.
- Geen enkele patiënt ontwikkelde een allergische reactie tijdens de behandeling.
- De gemelde bijwerkingen, zoals droge huid en gesprongen lippen, zijn typische effecten van isotretinoïne en hadden niets te maken met allergie.
- Zelfs patiënten met een geschiedenis van ernstige allergische reacties op pinda’s (zoals anafylaxie) tolereerden isotretinoïne zonder problemen.
Dit onderzoek biedt geruststelling: isotretinoïne lijkt veilig bij patiënten met pinda-allergie.
Waarom staan een pinda- en soja-allergie dan als contra-indicatie vermeld?
Ondanks deze geruststellende resultaten wordt isotretinoïne in officiële richtlijnen, zoals het Farmacotherapeutisch Kompas, nog steeds als gecontra-indiceerd beschouwd bij pinda- en soja-allergie. Dit komt voort uit voorzichtigheid:
- Hoewel de kans klein is, kunnen minimale sporen van soja-eiwit theoretisch een reactie uitlokken bij extreem gevoelige patiënten.
- Bij patiënten met ernstige allergieën, zoals anafylaxie, wil men elk risico vermijden.
Deze richtlijn betekent niet dat isotretinoïne per definitie gevaarlijk is, maar wel dat het verstandig is om het gebruik te bespreken met een arts of allergoloog.
Praktisch advies
- Bespreek het met je arts: heb je een pinda- of soja-allergie? Je arts kan samen met een allergoloog inschatten wat het risico is.
- Testen: Laat een priktest op soja-allergenen doen bij een allergisch centrum.
- Medisch toezicht bij ernstige allergieën: overweeg om de eerste dosis onder medische begeleiding in te nemen, zodat er direct hulp beschikbaar is bij een reactie.
- Wees alert: let op allergische symptomen zoals huiduitslag, jeuk, zwellingen of ademhalingsproblemen en neem bij twijfel direct contact op met je arts.
Conclusie: is isotretinoïne veilig bij een pinda- en soja-allergie?
Hoewel isotretinoïne capsules sojaolie bevatten en officieel gecontra-indiceerd zijn bij pinda- en soja-allergieën, laten meerdere studies zien dat het risico op een allergische reactie uiterst klein is. Volledig geraffineerde sojaolie bevat minimale hoeveelheden eiwit en lijkt veilig bij de meeste patiënten, zelfs bij ernstige pinda-allergieën.
Toch blijft voorzichtigheid geboden. Bij twijfel is het verstandig om isotretinoïne onder medisch toezicht te gebruiken, vooral bij patiënten met een voorgeschiedenis van anafylaxie.
Bronnen (APA 7e editie):
- European Food Safety Authority. (2007). Opinion of the Scientific Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies on fully refined soybean oil. The EFSA Journal, 570, 1-9.
- Yildirim, A. M., Lemons, N., Yousaf, A., & Zinn, Z. A. (2022). The safety of isotretinoin treatment in patients with peanut allergies. Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology, 15(12), 49–51.
- Messina, M. (2020). Peanut-allergic individuals unlikely to react to soy. Soy Nutrition Institute Global.
